هدف: در دو دهه اخیر پیشرفت‌های شایانی در درمان وابستگی به مواد صورت گرفته و رویکردهای مختلف درمانی به نحوی مطلوب و مبتنی بر شواهد بسط یافته و اثرمندی و هزینه-فایده هریک در بوته نقد و آزمایش قرار گرفته است. ادامه این روند و پیگیری هرچه بهتر و دقیق‌تر روند درمان، منوط به سنجشی روا و پایا از علائم و نشانه‌های پیشرفت یا فروکش بیماری است و بدیهی است که هر سنجشی نیازمند ابزاری معتبر و مناسب است که متناسب با شرایط خاص هر کشوری باشد. از آنجا که پیگیری و پایش روند درمان در بیماران مبتلا به اختلالات مصرف مواد نیازمند ابزاری کارآمد، با نحوه اجرای راحت و در زمان کوتاه است که جنبه‌های روانشناختی وابستگی را بسنجد و پرسشنامه وابستگی لیدز این خصوصیات را داراست، لذا هدف این مطالعه بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی آن است.

روش بررسی: در این مطالعه رواسازی، با استفاده از داده‌های حاصل از ۱۴۲ فرد وابسته به مصرف مواد که از مراکز درمانی شهر تهران به‌صورت ساده و در دسترس انتخاب شده بودند، روایی ملاکی نسخه فارسی پرسشنامه وابستگی لیدز از طریق محاسبه همبستگی آن با مقیاس شدت وابستگی به مواد Substance Dependence Severity Scale (SDSS) و روایی سازه با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی مورد سنجش قرار گرفت. همچنین همخوانی درونی (internal consistency) پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و پایایی آن از طریق آزمون-بازآزمون اندازه‌گیری شد. داده‌های حاصل از طریق نسخه ۲۲ نرم‌افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. علاوه بر آماره‌های توصیفی، از ضریب همبستگی پیرسون جهت بررسی صحت مفروضات ذکرشده استفاده شد.

یافته‌ها: همبستگی پرسشنامه وابستگی لیدز (LDQ) با مقیاس شدت وابستگی به مواد (SDSS) ۰٫۷۷۳ و با پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) ۰٫۷۸۰ و معنادار بود (P<0.001). در بررسی همخوانی درونی، آلفای کرونباخ ۰٫۸۰۹ به دست آمد. ضریب همبستگی بین نتایج آزمون و تکرار آن بعد از دو هفته (آزمون-بازآزمون) ۰٫۹۶۳ بود.

نتیجه‌گیری: روایی ملاکی، روایی سازه، همخوانی درونی و ثبات زمانی نسخه فارسی پرسشنامه وابستگی لیدز مورد تایید است و این پرسشنامه می تواند بعنوان ابزاری معتبر و پایا در ایران مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها: اختلال مصرف مواد، پرسشنامه وابستگی لیدز، روایی، پایایی، ایران